Đồ nhựa dùng 1 lần: Cẩn trọng hay tẩy chay?

Đồ nhựa dùng 1 lần ngày càng trở nên phổ biến trong đời sống hàng ngày. Các sản phẩm nhựa dùng một lần phổ biến bao gồm ống hút, cốc nhựa có nắp, đĩa nhựa, chai nhựa, túi nilon… được sử dụng để đựng thực phẩm, đồ uống nhưng tạo ra lượng rác thải nhựa lớn. Tuy nhiên, chúng dễ gây ô nhiễm và có những tác hại đáng kể tới sức khỏe hơn so với túi PE,…. Bài viết này của Phú An PE sẽ cung cấp những thông tin hữu ích để bạn đưa ra lựa chọn đúng đắn.

Giới thiệu đồ nhựa dùng 1 lần

Đồ nhựa dùng 1 lần là những sản phẩm làm từ chất dẻo, có thể dùng 1 lần rồi vứt bỏ như: ly nhựa, cốc nhựa, đĩa, thìa, hộp đựng thức ăn, ống hút, bao bì, chai nhựa, khay nhựa, nắp… Đặc điểm của các sản phẩm này là nhẹ, không dễ vỡ và rất tiện lợi cho người sử dụng.

Theo thống kê của Hiệp hội Nhựa Việt Nam, mỗi năm Việt Nam tiêu thụ khoảng 500 triệu cái ly nhựa và 600 tỷ cái túi nilon. Con số này chưa bao gồm các loại đồ nhựa dùng 1 lần khác.

Đồ nhựa dùng 1 lần được ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp thực phẩm, nhà hàng, quán cafe và cửa hàng tiện lợi. Chúng thường được sử dụng để đựng các loại thức uống, đồ ăn mang đi hoặc dùng trong các bữa tiệc, liên hoan…

Các loại nguyên liệu sản xuất đồ nhựa dùng 1 lần

Hai loại nhựa phổ biến được dùng để sản xuất đồ nhựa dùng 1 lần là nhựa PP và nhựa PET.

Nhựa PP

Nhựa Polypropylene (PP) có cấu tạo từ monome propylene. Đây là loại nhựa nhiệt dẻo, có độ bền cơ học cao, chịu nhiệt tốt.
Nhựa PP có độ trong suốt cao, khả năng in ấn tốt nên thường được dùng để in nhãn mác sản phẩm.
Điểm nóng chảy của nhựa PP là 160 độ C. Nó có thể chịu nhiệt độ sử dụng liên tục từ -20 đến +120 độ C.

Nhựa PET

Nhựa PET (Polyethylene Terephthalate) là loại nhựa polyester tổng hợp từ ethylene glycol và axit terephthalic.
PET có độ bền cao, chịu nhiệt tốt, thường dùng để sản xuất chai nhựa đựng nước giải khát.
Điểm nóng chảy của PET là 250 độ C. Nó có thể chịu nhiệt độ sử dụng liên tục từ -40 đến +80 độ C.
PET thoát ra ít chất độc hơn so với các loại nhựa khác, tuy nhiên vẫn có thể phát sinh các hợp chất acetaldehyde gây hại cho sức khỏe khi tiếp xúc ở nhiệt độ cao.

Quy trình sản xuất đồ nhựa dùng 1 lần

Quy trình sản xuất đồ nhựa dùng 1 lần gồm các bước sau:

Chuẩn bị nguyên liệu: Lựa chọn nguyên liệu nhựa PP hoặc PET chất lượng.
Sấy nguyên liệu: Sấy các hạt nhựa ở nhiệt độ 180 độ C trong 3-4 giờ để loại bỏ ẩm.
Ép phôi: Ép nhựa nóng chảy vào khuôn để tạo phôi theo hình dáng mong muốn.
Thổi định hình: Sử dụng khí nén để đẩy phôi nhựa nóng chảy bám vào thành khuôn tạo hình sản phẩm.
Đóng gói và bảo quản: Sau khi làm nguội và sấy khô, các sản phẩm được đóng gói và bảo quản trong kho.

Có nên sử dụng đồ nhựa một lần hay không?

Đồ nhựa dùng 1 lần phổ biến do tính tiện lợi, song cũng gây ra nhiều hậu quả xấu cho môi trường. Việc sử dụng đồ nhựa dùng 1 lần vẫn còn gây nhiều tranh cãi trái chiều.

Những nguy cơ tiềm ẩn từ đồ nhựa dùng 1 lần

Theo cảnh báo của các chuyên gia, việc sử dụng quá nhiều đồ nhựa dùng một lần có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng:

Một số loại nhựa như polystyrene có thể phân hủy sinh ra các hợp chất độc hại như styrene. Styrene có khả năng gây ung thư, ảnh hưởng đến hệ thần kinh và DNA.
BPA (bisphenol A) trong nhựa có thể gây rối loạn nội tiết, vô sinh, dị tật ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Đồ nhựa tái chế thường chứa nhiều tạp chất, kim loại nặng có hại cho sức khỏe.
Nhựa kém chất lượng sẽ rò rỉ các hợp chất độc hại vào đồ ăn, thức uống, gây nguy hiểm cho người sử dụng.

Ngoài ra, rác thải nhựa khó phân hủy còn gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hệ sinh thái. Do đó, việc sử dụng quá nhiều đồ nhựa dùng một lần đang đặt ra những thách thức lớn đối với sức khỏe con người và bảo vệ môi trường.

Khuyến khích sử dụng đúng cách

Dù có những rủi ro tiềm ẩn, đồ nhựa dùng một lần vẫn có một số ưu điểm nhất định:

Tiện lợi, dễ sử dụng: nhẹ, dễ mang đi, tiết kiệm thời gian rửa bát đũa.
Giá thành rẻ: so với các vật dụng thay thế bằng thủy tinh, inox, giấy,…
Đa dạng: có nhiều sản phẩm, kiểu dáng, kích cỡ khác nhau.

Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, người tiêu dùng cần lưu ý một số vấn đề khi sử dụng đồ nhựa dùng một lần:

Chỉ nên sử dụng 1 lần rồi vứt bỏ, không nên tái sử dụng.
Không sử dụng để đựng đồ uống, thức ăn nóng trên 40 độ C.
Không để đồ nhựa tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hoặc nhiệt độ cao.
Chọn các sản phẩm đồ nhựa có nguồn gốc rõ ràng.
Ưu tiên các sản phẩm nhựa có in ký hiệu tái chế.
Hạn chế sử dụng đồ nhựa cho trẻ em và phụ nữ mang thai.

Nhìn chung, sử dụng đồ nhựa dùng một lần với mức độ vừa phải, chọn lựa kỹ càng vẫn có thể đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, cần có những giải pháp thay thế phù hợp để giảm thiểu tác động xấu tới sức khỏe và môi trường.

Những loại nhựa an toàn cho sức khỏe

Không phải tất cả các loại nhựa đều có hại. Một số loại nhựa được cho là an toàn hơn nếu sử dụng đúng cách, bao gồm:

PET (polyethylene terephthalate): thường dùng để đóng chai nhựa, an toàn nếu không tái sử dụng.
HDPE (high-density polyethylene): dùng làm can, chai nhựa cứng, có độ bền cao.
LDPE (low-density polyethylene): túi nhựa mỏng, khó phân hủy nhưng ít rò rỉ hóa chất.
PP (polypropylene): dùng làm hộp nhựa đựng thức ăn, bát đĩa nhựa, có độ bền và chịu nhiệt tốt.
Nhựa sinh học – PLA: sản xuất từ nguyên liệu tự nhiên, có khả năng phân hủy nhanh.

Người tiêu dùng có thể kiểm tra ký hiệu tái chế in trên sản phẩm nhựa để biết loại nhựa được sử dụng, lựa chọn những loại nhựa đạt tiêu chuẩn. Các sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn FDA (Hoa Kỳ) hoặc EFSA (EU) thường đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Cách giảm thiểu sử dụng đồ nhựa dùng một lần

Để hạn chế tác hại của đồ nhựa dùng một lần, người tiêu dùng có thể áp dụng các thói quen sau:

Sử dụng túi vải, túi sạch thay cho túi nilon khi đi chợ.
Dùng ống hút thép không gỉ, tre, cói thay cho ống hút nhựa.
Đựng nước uống bằng chai thủy tinh hoặc bình đựng nước cá nhân có thể tái sử dụng.
Chọn các sản phẩm đóng gói giấy, hộp các tông thay vì nhựa.
Sử dụng cốc sứ, cốc thủy tinh tại các quán cafe thay vì cốc nhựa dùng một lần.
Từ chối các mặt hàng như túi nhựa, ống hút mà bạn không thực sự cần dùng.
Phân loại rác và mang rác thải nhựa đi tái chế.

Nếu mọi người cùng nâng cao ý thức, có thể giảm được một lượng lớn rác thải nhựa gây hại cho môi trường sống.

Đồ nhựa dùng 1 lần đã trở thành vật dụng không thể thiếu trong đời sống hiện đại với những tiện ích không thể phủ nhận. Tuy nhiên, chúng ta cần cân nhắc ở khía cạnh tác hại môi trường và sức khỏe con người. Việc hạn chế và tìm các giải pháp thay thế bằng sản phẩm làm từ chất liệu thân thiện hơn là hướng đi lâu dài để giảm thiểu tối đa các tác hại của đồ nhựa dùng 1 lần. Hy vọng rằng qua bài viết của Phú An PE, mỗi người dùng có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường và sức khỏe của chính mình cũng như cộng đồng.